സെക്ഷൻ 124 A രാജ്യദ്രോഹത്തെ ഇങ്ങനെ നിർവചിക്കുന്നു:
“വാക്കിലൂടെയോ, എഴുത്തിലൂടെയോ, എന്തെങ്കിലും അടയാളങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചോ, നിയമപരമായി അധികാരത്തിൽ വന്ന സർക്കാറിനെതിരെ വിദ്വേഷം ഉണ്ടാക്കുകയോ, അവഹേളിക്കുകയോ, അസംതൃപ്തി ഉണർത്താൻ ശ്രമിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നവരെ ജീവപര്യന്തം തടവുശിക്ഷക്ക് വിധിക്കാനും അതോടൊപ്പം തന്നെ പിഴ ഈടാക്കാനുമുള്ള നിയമം”.
വ്യവസ്ഥയിൽ മൂന്ന് വിശദീകരണങ്ങളാണ് അടങ്ങിയിരിക്കുന്നത്:
1- “അതൃപ്തി” എന്ന പ്രയോഗത്തിൽ വഞ്ചനയുടെ, ശത്രുതയുടെ എല്ലാ വികാരങ്ങളും ഉൾപ്പെടുന്നു;
2- വിദ്വേഷമോ അവഹേളനമോ അതൃപ്തിയോ ഉണർത്താൻ ശ്രമിക്കാതെ, നിയമാനുസൃതമായ മാർഗങ്ങളിലൂടെ മാറ്റങ്ങൾ വരുത്താൻ ഉതകുന്ന രീതിയിൽ ഗവൺമെന്റിന്റെ നടപടികളോടുള്ള വിയോജിപ്പ് പ്രകടിപ്പിക്കുന്ന അഭിപ്രായങ്ങൾ ഈ വകുപ്പ് പ്രകാരം കുറ്റകരമല്ല;
3- ഗവൺമെന്റിന്റെ ഭരണപരമായ, അല്ലെങ്കിൽ മറ്റ് നടപടികളോടുള്ള വിയോജിപ്പ് പ്രകടിപ്പിക്കുന്ന അഭിപ്രായങ്ങൾ, വിദ്വേഷമോ അവഹേളനമോ അതൃപ്തിയോ ഉത്തേചിപ്പിക്കാത്ത പക്ഷം,
ഈ വകുപ്പിന് കീഴിൽ കുറ്റകരമല്ല.
രാജ്യദ്രോഹ നിയമത്തിന്റെ ഉത്ഭവം എങ്ങനെ?
ഇന്ത്യൻ ശിക്ഷാനിയമം തയ്യാറാക്കിയ തോമസ് മക്കാലെ രാജ്യദ്രോഹ നിയമം ഉൾപ്പെടുത്തിയിരുന്നെങ്കിലും 1860-ൽ നിലവിൽ വന്ന കോഡിൽ അത് ചേർത്തിരുന്നില്ല. ഈ ഒഴിവാക്കൽ ആകസ്മികമാണെന്ന് നിയമവിദഗ്ധർ കരുതുന്നു. 1890-ൽ, പ്രത്യേക നിയമം XVII മുഖേന IPC 124A വകുപ്പ് പ്രകാരം രാജ്യദ്രോഹം ഒരു കുറ്റമായി ഉൾപ്പെടുത്തി.
അപ്പോൾ നിർദ്ദേശിച്ച ശിക്ഷ, “ജീവിതാവസാനം വരെ നാട് കടത്തൽ”, 1955-ൽ ജീവപര്യന്തം തടവായി ഭേദഗതി ചെയ്തു.
സ്വാതന്ത്ര്യ സമര കാലത്ത് രാഷ്ട്രീയ വിയോജിപ്പുകൾ തടയാൻ ഈ വ്യവസ്ഥ വ്യാപകമായി ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. സ്വാതന്ത്ര്യസമര സേനാനികളായ ബാലഗംഗാധര തിലക്, ആനി ബസന്റ്, ഷൗക്കത്ത് അലി, മുഹമ്മദ് അലി, മൗലാനാ ആസാദ്, മഹാത്മാ ഗാന്ധി എന്നിവർക്കെതിരെ ഐ.പി.സിയുടെ
124 എ വകുപ്പ് പ്രകാരം കേസുകൾ എടുത്തിട്ടുണ്ട്. ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും ശ്രദ്ധേയമായ രാജ്യദ്രോഹ കുറ്റത്തിന്റെ വിചാരണ – ക്വീൻ എംപ്രസ് vs ബാലഗംഗാധര തിലക്(1898) – നടന്നത് ഈ കാലത്താണ്.